Eylül 1987’de 18 yaşındaki Roop Kanwar, Rajasthan’da kocasının cenazesinde yakılan odun yığınında sati yapmak zorunda kaldı. Rajasthan’ın Sikar bölgesindeki Deorala köyündeki cenaze törenine politikacıların da aralarında bulunduğu yüzlerce kişi katıldı.
BONUS
Rajasthan Başbakanı Ashok Gehlot, Kongre lideri Sachin Pilot ile birlikte. (PTI)
Dava ülke çapında şoka, öfkeye ve kınamaya yol açtı ve uygulamanın tamamen yasaklanması çağrılarına yol açtı. Rajput topluluğu buna karşıyken, dönemin başbakanı Bhairon Singh Shekhawat topluluğa karşı çıktı ve sati’yi yasakladı.
O zamanlar Shekhawat’ın yaptığını bugün yalnızca birkaç lider yapmaya cesaret edebiliyor; kendi kastlarına karşı hareket etmeye.
2023 genel seçimleri öncesinde Rajasthan’daki neredeyse tüm kast grupları, Mahasammelanları üç ana taleple bir güç gösterisi olarak görüyordu: çekincelerin artması, siyasi temsilin artması ve kast sayımı yapılması.
Rajasthan Başbakanı Ashok Gehlot, destek toplamak amacıyla sosyal ve eğitimsel tanıtım için çeşitli kastlardan ve topluluklardan yaklaşık 30 kurul kurdu. Zamanla sosyal adalet talepleri söz konusu olduğunda kast grupları sesini daha fazla duyurmaya başladı.
Ağustos ayında Gehlot, OBC rezervasyonlarının %21’den %27’ye çıkarılacağını ve %6’nın OBC kategorisi içindeki en geri kastlara gideceğini duyurdu.
Geçtiğimiz günlerde hükümetinin, halkın sosyo-ekonomik durumunu gün ışığına çıkarmaya ve ihtiyaçlara dayalı planlar formüle etmeye yardımcı olmak için Bihar hükümetine benzer bir kast araştırması yapma niyetini duyurdu.
Kongre lideri Rahul Gandhi de partinin ülke çapında kast sayımı yapma niyetini açıklayarak bunu “ülkemizdeki yoksul insanların kurtuluşuna yönelik ilerici, tarihi ve güçlü bir adım” olarak nitelendirdi.
Ancak Bharatiya Janata Partisi (BJP) bunu ülkeyi bölme girişimi olarak nitelendirdi.
“Gehlot ve Kongre toplumu bölmeye çalışıyor. Kongre ülkede 50 yıldır iktidardaydı ve Gehlot üç kez başbakanlık yapmıştı. O zaman neden kast sayımı yapılmadı? Gehlot, görev süresinin sonunda kast sayımından bahsetti. Parti sözcüsü Laxmikant Bharadwaj, “Bu onun ikiyüzlülüğünü gösteriyor” dedi.
Ancak kast liderleri, sosyal adaleti sağlayacağını söyleyerek duyuruyu büyük ölçüde desteklediler.
Rajasthan’ın şu anda %64 rezervasyonu var: Planlanmış Kastlar için %16, Planlanmış Kabileler için %12, Diğer Geri Sınıflar (OBC’ler) için %21, Daha Geri Sınıflar (MBC’ler) için %5 ve Ekonomik Açıdan Daha Zayıf Bölümler (EWS) için %10. Rajasthan’da OBC kategorisinde Jatlar, Gurjarlar, Müslümanlar, Brahminler ve Rajputlar dahil 92 kast bulunmaktadır.
Çekinceleri olan birçok kast grubu da kotaların daha da genişletilmesini istedi.
Rajasthan Jat Mahasabha’nın başkanı Raja Ram Meel de kast sayımını destekledi. OBC’lerin eyalet nüfusunun çoğunluğunu oluşturduğunu ancak yeterli rezervasyona sahip olmadıklarını söyledi.
Genel kategorinin EMS kapsamında %10 rezervasyonu vardır (nüfusun %15’ini oluşturmasına rağmen). OBC’ler nüfusun %50’sinden fazlasını oluşturuyor ancak gerçek sayıları kimse bilmediği için yalnızca %21’inin çekinceleri var. Gerçek verilere ulaşabilmek ve uygun rezervasyonları yapabilmek için nüfus sayımı yapılması gerekiyor” dedi.
Gurjar lideri Himmat Singh, topluluğa yapılan rezervasyonların sosyo-ekonomik durumlarının iyileşmesine yardımcı olduğunu söyledi; topluluk, MBC kategorisinde %5 rezervasyon alıyor. “Başlangıçta ST statüsünü hedefledik. Ancak mahkeme kast sayımı yapılmadığı gerekçesiyle talebi reddetti. Bize En Geri Sınıfta rezervasyon yaptırmayı öneren komisyon, bir araştırma yaparak Gurjarların talihsiz kaderini fark etti ve toplum için refah programları önerdi” dedi.
Singh, eyalet hükümetinin 2008 yılında Gurjar’ın çoğunlukta olduğu bölgelerde Devnarayan Kurulunu kurduğunu söyledi. 2011 yılında dönemin başbakanı Ashok Gehlot tarafından tüm eyaleti kapsayacak şekilde genişletildi.
“Hükümet, Gurjar topluluğundan öğrencilere okul ücretleri, burslar, pansiyonlar ve yatılı okullar sağlamak için kurula fon sağlıyor. Artık çocuklar okuyor ve devlet işlerine seçiliyor” dedi.
Dalit hakları savunucusu Bhanwar Meghwanshi de kast sayımına destek verdi.
“Kast zaten var ve yaşamın her yönünü etkiliyor. Seçimlerde biletlerin nasıl kesileceğine, kişinin nasıl oy vereceğine ya da kuyudan su getirip tapınağa kimin girebileceğine kast karar veriyorsa, o zaman veri toplamanın nesi yanlış?” diye sordu.
Meghwanshi, şu anda tüm kastların tahmini nüfuslarını açıkladığını ve rezervasyon talep ettiğini söyledi. “Farklı kastların sosyo-ekonomik durumu ve doğru verilere sahip olursak, bu hükümetin farklı gruplara fayda sağlayacak plan ve politikalar oluşturmasına da yardımcı olacaktır” dedi.
Kast sayımının şiddete yol açacağı yönünde korkuların dile getirildiğini ancak Bihar’ın verileri yayınladığını ve herhangi bir çatışma yaşanmadığını söyledi.
Kremsi bir tabakanın hariç tutulup tutulmayacağı konusunda Meghwanshi, ilk adımın nüfus sayımı olduğunu söyledi. “Sayım, kastların daha fazla desteğe ihtiyaç duyan daha marjinal gruplar olduğunu gösterecek. Daha sonra kimin kalacağına ya da kimin çıkarılacağına dair bir karar verilebilir” dedi.
Hint toplumunda kast neden daha önemli hale geldi?
“Son yirmi yılda kast panchayatları daha yaygın hale geldi. Sosyal kodları dikte ediyorlar. Seçimler sırasında kast, seçmen katılımının belirlenmesinde önemli bir faktördür. Seçimden sonra her kast kazanan adaylarını tebrik ediyor” dedi siyasi yorumcu Narayan Bareth.
Kast çatışmaları, tecavüzler, cinayetler gibi olaylar yaşandığında destek verenler siyasi partiler değil, kast temsilcileri oluyor.
“Siyasetçiler oy kaybetme korkusuyla kendi kastları veya toplumlarındaki yanlış uygulamaları açıkça dile getirmekten, hatta eleştirmekten korkuyorlar. Bunların hepsi seçim siyasetiyle bağlantılı” dedi. Kendi kastlarındaki siyasi liderlerin çocuk yaşta evlilikleri desteklediği ve toplumsal baskı nedeniyle buna karşı konuşmadığı vakaların yaşandığını söyledi.
Bu senaryoda Bareth, kast sayımının haklı olduğuna inanıyor. “Sosyal adaletle ilgili. SC, ST, OBC veya azınlık olsun, her bir bölümün sosyo-ekonomik durumunu gösterir ve onlara uygun bir tanınma sağlar.”
Siyasi olarak kast sayımı talebinin muhalefet ittifakının BJP’yi köşeye sıkıştırma ve Hindutva gündemini göz ardı etme girişimi olduğunu söyledi.
BONUS
Rajasthan Başbakanı Ashok Gehlot, Kongre lideri Sachin Pilot ile birlikte. (PTI)
Dava ülke çapında şoka, öfkeye ve kınamaya yol açtı ve uygulamanın tamamen yasaklanması çağrılarına yol açtı. Rajput topluluğu buna karşıyken, dönemin başbakanı Bhairon Singh Shekhawat topluluğa karşı çıktı ve sati’yi yasakladı.
O zamanlar Shekhawat’ın yaptığını bugün yalnızca birkaç lider yapmaya cesaret edebiliyor; kendi kastlarına karşı hareket etmeye.
2023 genel seçimleri öncesinde Rajasthan’daki neredeyse tüm kast grupları, Mahasammelanları üç ana taleple bir güç gösterisi olarak görüyordu: çekincelerin artması, siyasi temsilin artması ve kast sayımı yapılması.
Rajasthan Başbakanı Ashok Gehlot, destek toplamak amacıyla sosyal ve eğitimsel tanıtım için çeşitli kastlardan ve topluluklardan yaklaşık 30 kurul kurdu. Zamanla sosyal adalet talepleri söz konusu olduğunda kast grupları sesini daha fazla duyurmaya başladı.
Ağustos ayında Gehlot, OBC rezervasyonlarının %21’den %27’ye çıkarılacağını ve %6’nın OBC kategorisi içindeki en geri kastlara gideceğini duyurdu.
Geçtiğimiz günlerde hükümetinin, halkın sosyo-ekonomik durumunu gün ışığına çıkarmaya ve ihtiyaçlara dayalı planlar formüle etmeye yardımcı olmak için Bihar hükümetine benzer bir kast araştırması yapma niyetini duyurdu.
Kongre lideri Rahul Gandhi de partinin ülke çapında kast sayımı yapma niyetini açıklayarak bunu “ülkemizdeki yoksul insanların kurtuluşuna yönelik ilerici, tarihi ve güçlü bir adım” olarak nitelendirdi.
Ancak Bharatiya Janata Partisi (BJP) bunu ülkeyi bölme girişimi olarak nitelendirdi.
“Gehlot ve Kongre toplumu bölmeye çalışıyor. Kongre ülkede 50 yıldır iktidardaydı ve Gehlot üç kez başbakanlık yapmıştı. O zaman neden kast sayımı yapılmadı? Gehlot, görev süresinin sonunda kast sayımından bahsetti. Parti sözcüsü Laxmikant Bharadwaj, “Bu onun ikiyüzlülüğünü gösteriyor” dedi.
Ancak kast liderleri, sosyal adaleti sağlayacağını söyleyerek duyuruyu büyük ölçüde desteklediler.
Rajasthan’ın şu anda %64 rezervasyonu var: Planlanmış Kastlar için %16, Planlanmış Kabileler için %12, Diğer Geri Sınıflar (OBC’ler) için %21, Daha Geri Sınıflar (MBC’ler) için %5 ve Ekonomik Açıdan Daha Zayıf Bölümler (EWS) için %10. Rajasthan’da OBC kategorisinde Jatlar, Gurjarlar, Müslümanlar, Brahminler ve Rajputlar dahil 92 kast bulunmaktadır.
Çekinceleri olan birçok kast grubu da kotaların daha da genişletilmesini istedi.
Rajasthan Jat Mahasabha’nın başkanı Raja Ram Meel de kast sayımını destekledi. OBC’lerin eyalet nüfusunun çoğunluğunu oluşturduğunu ancak yeterli rezervasyona sahip olmadıklarını söyledi.
Genel kategorinin EMS kapsamında %10 rezervasyonu vardır (nüfusun %15’ini oluşturmasına rağmen). OBC’ler nüfusun %50’sinden fazlasını oluşturuyor ancak gerçek sayıları kimse bilmediği için yalnızca %21’inin çekinceleri var. Gerçek verilere ulaşabilmek ve uygun rezervasyonları yapabilmek için nüfus sayımı yapılması gerekiyor” dedi.
Gurjar lideri Himmat Singh, topluluğa yapılan rezervasyonların sosyo-ekonomik durumlarının iyileşmesine yardımcı olduğunu söyledi; topluluk, MBC kategorisinde %5 rezervasyon alıyor. “Başlangıçta ST statüsünü hedefledik. Ancak mahkeme kast sayımı yapılmadığı gerekçesiyle talebi reddetti. Bize En Geri Sınıfta rezervasyon yaptırmayı öneren komisyon, bir araştırma yaparak Gurjarların talihsiz kaderini fark etti ve toplum için refah programları önerdi” dedi.
Singh, eyalet hükümetinin 2008 yılında Gurjar’ın çoğunlukta olduğu bölgelerde Devnarayan Kurulunu kurduğunu söyledi. 2011 yılında dönemin başbakanı Ashok Gehlot tarafından tüm eyaleti kapsayacak şekilde genişletildi.
“Hükümet, Gurjar topluluğundan öğrencilere okul ücretleri, burslar, pansiyonlar ve yatılı okullar sağlamak için kurula fon sağlıyor. Artık çocuklar okuyor ve devlet işlerine seçiliyor” dedi.
Dalit hakları savunucusu Bhanwar Meghwanshi de kast sayımına destek verdi.
“Kast zaten var ve yaşamın her yönünü etkiliyor. Seçimlerde biletlerin nasıl kesileceğine, kişinin nasıl oy vereceğine ya da kuyudan su getirip tapınağa kimin girebileceğine kast karar veriyorsa, o zaman veri toplamanın nesi yanlış?” diye sordu.
Meghwanshi, şu anda tüm kastların tahmini nüfuslarını açıkladığını ve rezervasyon talep ettiğini söyledi. “Farklı kastların sosyo-ekonomik durumu ve doğru verilere sahip olursak, bu hükümetin farklı gruplara fayda sağlayacak plan ve politikalar oluşturmasına da yardımcı olacaktır” dedi.
Kast sayımının şiddete yol açacağı yönünde korkuların dile getirildiğini ancak Bihar’ın verileri yayınladığını ve herhangi bir çatışma yaşanmadığını söyledi.
Kremsi bir tabakanın hariç tutulup tutulmayacağı konusunda Meghwanshi, ilk adımın nüfus sayımı olduğunu söyledi. “Sayım, kastların daha fazla desteğe ihtiyaç duyan daha marjinal gruplar olduğunu gösterecek. Daha sonra kimin kalacağına ya da kimin çıkarılacağına dair bir karar verilebilir” dedi.
Hint toplumunda kast neden daha önemli hale geldi?
“Son yirmi yılda kast panchayatları daha yaygın hale geldi. Sosyal kodları dikte ediyorlar. Seçimler sırasında kast, seçmen katılımının belirlenmesinde önemli bir faktördür. Seçimden sonra her kast kazanan adaylarını tebrik ediyor” dedi siyasi yorumcu Narayan Bareth.
Kast çatışmaları, tecavüzler, cinayetler gibi olaylar yaşandığında destek verenler siyasi partiler değil, kast temsilcileri oluyor.
“Siyasetçiler oy kaybetme korkusuyla kendi kastları veya toplumlarındaki yanlış uygulamaları açıkça dile getirmekten, hatta eleştirmekten korkuyorlar. Bunların hepsi seçim siyasetiyle bağlantılı” dedi. Kendi kastlarındaki siyasi liderlerin çocuk yaşta evlilikleri desteklediği ve toplumsal baskı nedeniyle buna karşı konuşmadığı vakaların yaşandığını söyledi.
Bu senaryoda Bareth, kast sayımının haklı olduğuna inanıyor. “Sosyal adaletle ilgili. SC, ST, OBC veya azınlık olsun, her bir bölümün sosyo-ekonomik durumunu gösterir ve onlara uygun bir tanınma sağlar.”
Siyasi olarak kast sayımı talebinin muhalefet ittifakının BJP’yi köşeye sıkıştırma ve Hindutva gündemini göz ardı etme girişimi olduğunu söyledi.