Zihin carptmalar, insanlarn yasamlarnn farkl alanlarnda dusunce ve davranslarn etkileyen ve onlar gecerli olmayan ve / veya yanls dusuncelere iten ozel bir tur yanls bilgidir. Zihin carptmalar, insanlarn dusunce ve davranslarn aklc olmayan, abartl veya snrl bir sekilde etkileyebilir. Zihin carptmalar, cogu zaman korku, endise veya kayg gibi olumsuz duygularla iliskilidir ve insanlarn kotu kararlar almalarna veya stresli durumlarla basa ckmalarn zorlastrmalarna neden olabilir.
Neden ortaya ckyor?
Zihin carptmalar, genellikle gecmis deneyimler, onyarglar, tutumlar ve inanclar tarafndan desteklenen ozellikle kstlayc bir dusunme tarzna sahip olan kisiler tarafndan olusturulur. Bir kisinin dusunce ve davranslarna etki eden cevresel, kulturel ve sosyal faktorler de zihin carptmalarnn ortaya ckmasna neden olabilir. Ornegin, yetiskinlerin, cocuklarn dusuncelerini ve davranslarn ozendirebilir veya onleyebilir.
Zihin carptmalarnn turleri
Bir kisinin zihin carptmalarna sahip olma olaslg, kisinin deneyimleri, onyarglar ve tutumlarna bagl olarak degisebilir. Baz zihin carptmalarnn turleri, sunlardr:
All-or-Nothing Dusuncesi: Bir kisinin davranslarnn veya basarlarnn tumunun mukemmel olmasn beklemek veya yeterince iyi olmamas durumunda yetersiz gorulmesidir.
Ice yonelim: Bir kisinin, basarszlk durumlarnda kendini suclama veya suclu olarak gormesidir.
Kstl Olarak Dusunme: Bir kisinin, ayn zamanda birden fazla secenek oldugu gercegini goz ard etmesidir.
Ongorulen Sonuc: Bir kisinin, ongorulen sonuclara odaklanmas ve ongorulen sonuclarn gerceklesmesine inanmasdr.
Genelleme Yapma: Bir kisinin, tek bir olay sonucunda elde edilen sonuclarn, genel sonuclarn tum durumlar icin gecerli olduguna inanmasdr.
Neden ortaya ckyor?
Zihin carptmalar, genellikle gecmis deneyimler, onyarglar, tutumlar ve inanclar tarafndan desteklenen ozellikle kstlayc bir dusunme tarzna sahip olan kisiler tarafndan olusturulur. Bir kisinin dusunce ve davranslarna etki eden cevresel, kulturel ve sosyal faktorler de zihin carptmalarnn ortaya ckmasna neden olabilir. Ornegin, yetiskinlerin, cocuklarn dusuncelerini ve davranslarn ozendirebilir veya onleyebilir.
Zihin carptmalarnn turleri
Bir kisinin zihin carptmalarna sahip olma olaslg, kisinin deneyimleri, onyarglar ve tutumlarna bagl olarak degisebilir. Baz zihin carptmalarnn turleri, sunlardr:
All-or-Nothing Dusuncesi: Bir kisinin davranslarnn veya basarlarnn tumunun mukemmel olmasn beklemek veya yeterince iyi olmamas durumunda yetersiz gorulmesidir.
Ice yonelim: Bir kisinin, basarszlk durumlarnda kendini suclama veya suclu olarak gormesidir.
Kstl Olarak Dusunme: Bir kisinin, ayn zamanda birden fazla secenek oldugu gercegini goz ard etmesidir.
Ongorulen Sonuc: Bir kisinin, ongorulen sonuclara odaklanmas ve ongorulen sonuclarn gerceklesmesine inanmasdr.
Genelleme Yapma: Bir kisinin, tek bir olay sonucunda elde edilen sonuclarn, genel sonuclarn tum durumlar icin gecerli olduguna inanmasdr.